Od marca 2025 roku renta z tytułu niezdolności do pracy wzrosła do 1878,91 zł brutto miesięcznie, a renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi 1409,18 zł brutto. Te świadczenia, wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, przysługują osobom, których stan zdrowia uniemożliwia pracę, a lista chorób uprawniających do renty obejmuje zarówno schorzenia przewlekłe, jak i rzadkie przypadki, takie jak skutki uzależnienia od alkoholu – pod warunkiem spełnienia rygorystycznych kryteriów. Waloryzacja świadczeń z 1 marca 2025 roku jest odpowiedzią na rosnące koszty życia, ale budzi pytania o to, czy system jest wystarczająco dobrze strzeżony przed nadużyciami.

Krytycy polityki socjalnej wskazują, że obecne przepisy mogą prowadzić do nierówności, zwłaszcza gdy renta jest przyznawana za choroby takie jak alkoholizm, co wymaga nie tylko orzeczenia medycznego, ale i odpowiedniego stażu ubezpieczeniowego. Niezdolność do pracy orzekana jest na maksymalnie 5 lat, chyba że lekarz uzna brak rokowań na poprawę, co otwiera drogę do dłuższych okresów wsparcia. Konserwatyści argumentują, że brak ścisłej kontroli nad tymi świadczeniami może obciążać budżet państwa, a środki powinny być kierowane przede wszystkim na wsparcie rodzin i tradycyjnych wartości, a nie na przypadki, które budzą wątpliwości co do ich zasadności.

W szerszym kontekście, dane z innych źródeł potwierdzają, że renta socjalna i szkoleniowa również wzrosły, a system wsparcia obejmuje osoby wymagające przekwalifikowania zawodowego – renta szkoleniowa wynosi 75% podstawy wymiaru, ale nie mniej niż najniższa renta częściowa. W dobie narzucanych przez Unię Europejską regulacji, które często promują rozbudowane systemy socjalne, Polska powinna skupić się na wzmacnianiu samowystarczalności obywateli, a nie na eskalacji wydatków na świadczenia, które mogą być wykorzystywane w sposób niekontrolowany. Wzmocnienie weryfikacji wniosków i priorytet dla polskich rodzin to kierunek, który wymaga pilnej uwagi.